�AR�AMBA, ARALIK 6, 2006
Tuba Özden 20.03.2006
Eurimages, Ermeni soykýrýmýný anlatan bir filme destek veriyor. Tartýþmalar Türkiye'nin projeye katký saðlamasýyla geliþti.
Osmanlý'da yýllarca süren barýþýn ardýndan, halk ile Ermeniler arasýna nifak sokmak için genç Türkler (Ýttihat ve Terakki) fanatik, ýrkçý tutumlarýný sessizce proje haline getirip Ermenilerin eliminasyonu için soykýrýmýna hazýrlanýyordu. Amaç, Türkiye'nin sadece Türklere ait olmasýydý. Kâðýt üzerinden taþarak hayata sýzan bu niyet sonunda; garip bir þekilde 'Sarkis' isimli subay ve 'Eþek' adýnda albayýn da bulunduðu Türk kuvvetlerinin, henüz kimsenin þahit olmadýðý Anadolu çöllerinden Ermenileri sürerek Holokost'u gerçekleþtirmesiyle sonuçlandý. Ýþin ilginç yaný tarihî belgelerde yer almadýðý halde, senaryoda Ýstanbul'daki Ermeniler de ev, hastane ve iþyerlerinden çöllere sürülenler arasýndaydý.
Bu anakronik kurgu, Ýtalyan kardeþ yönetmenler Paolo ve Vittorio Taviani'nin 'Tarla Kuþu Çiftliði' filminin senaryo metnine ait. Öykü, Ermeni asýllý Ýtalyan yazar Antonia Arslan'ýn kitabýndan uyarlanmýþ. Film, 5-7 Mart tarihlerinde Strasbourgta gerçekleþtirilen Türkiye'nin de üyesi olduðu Eurimages icra toplantýsýnda 650 bin avro destek almaya hak kazandý. Böylece dolaylý da olsa Türkiye, 'Ermeni soykýrýmý'ný anlatan filme destek vermiþ oldu. CHP Giresun Milletvekili Mehmet Iþýk'ýn meclise taþýdýðý konu, bazý köþe yazarlarýný harekete geçirdi. Eurimages Fonu'ndan böyle bir filmin para almasý elbette büyük talihsizlikti. Fakat refleks tepkilerle Eurimages temsilcilerinin 'dini bütünlüðü'nden, 'sanat ve sinema bilgilerinin sorgulanmasý'na kadar birçok konuya deðinenler, arka planýndaki problemleri sorgulamayý nedense hiç düþünmedi.
Eurimages ile ilgili polemiklerin geçmiþi aslýnda 2005 yýlý Nisan ayýna dayanýyor. 15 yýldýr Eurimages'ýn temsilciliðini, yaþadýðý ülke Fransa'dan sürdüren Faruk Günaltay'ýn Kültür Bakanlýðý tarafýndan görevden alýnmasý, yerine Ýhsan Kabil ve Ahmet Boyacýoðlu'nun tayin edilmesiyle ilk tepkiler havada uçuþmaya baþlamýþtý zaten. Türkiye'nin kötü ve geri kalmýþ yönlerini konu alan filmlerin bugüne kadar destek almasýnda birinci faktör olarak Faruk Günaltay'ý sorumlu tutan Ömer Lütfi Mete kararý takdir ederken, Eurimages'ýn fonlarýndan üç filminde istifade eden Ali Özgentürk, o güne kadar destek alan filmlerin Türk insanýnýn duygularýný anlattýðýný iddia ediyordu. Özgentürk ile ayný fikirde olan meslektaþlarý ve yazarlardan oluþan bir grup ise Günaltay'ýn yaptýðý icraatlarý tekrar tekrar anlattýktan sonra cümlelerini yeni temsilcileri istifaya çaðýrarak noktalýyordu.
Dindarlýklarý merkeze alýnarak eleþtirilen temsilcilerden kasýt muhafazakâr kimliði ile tanýnan sinema yazarý Ýhsan Kabil idi. Ayný kefede tutulsa da Ahmet Boyacýoðlu daha çok sol cenaha yakýn ama ulusal deðerlere saygýlý bir isim. Türk sinemasý adýna yýllarýný harcayan iki temsilcinin birikimlerine yönelik eleþtirilere cevap, yapýlacak küçük bir araþtýrmayla ortaya çýkýyor. Tartýþmalarýn merkezinde olmasýna raðmen bugüne kadar sessiz kalan Ýhsan Kabil'e göre Faruk Günaltay'ýn görevden alýnýþý dönemlik deðil, biriken sorunlarýn neticesi. Fonlarýn daha çok kapalý devre, belirli isimler içinde paylaþýlmasý, dýþarýda kalan yönetmenlerin tepkilerine neden olur. Son dönemlerde paylaþýmýn dairesi geniþlese de eleþtiriler son bulmaz. Daha çok karamsar, ülkeyi kötüleyen Türk filmlerinin destek almasýnýn "AB sürecinde, ülkenin Avrupa'ya olumsuz tanýtýlmasýna neden olduðunu." gerekçesini öne sürenler de vardýr.
Kulaktan kulaða yayýlan söylentilerden biri de Günaltay'ýn sadece dar bir çevredeki sinemacýlarla iletiþimde olmasý ve alýnan desteklerde usulsüzlük yapmasýdýr. Günaltay, 15 yýl boyunca yurtdýþýnda kadrosuz çalýþýr, 2005 yýlýna kadar stopaj vergilerinden gelen ücretlendirmeye tabi tutulur. Fakat bu tarihten itibaren Kültür Bakanlýðý tarafýndan ödeneði kesilir. Ýhsan Kabil, Eurimages'ýn diðer üyelerine bakýldýðýnda temsilcilik süresinin ortalama 5 yýl olduðuna deðiniyor. Bu, yaygaralar koparýlmasýna raðmen Günaltay'ýn uzun süre görevde kaldýðýný ortaya koyuyor. Kabil'e göre Türkiye gibi etkili bir ülkenin iki temsilci ile yapýda bulunmasý anlamlý. Bazý ülkelerin iki hatta üç temsilcisi dahi var. Ýhsan Kabil, biri Ankara’da diðeri Ýstanbul'da yaþayan, farklý hayat görüþlerine sahip temsilcilerin denge unsuru oluþturduðuna dikkat çekiyor. Üzerlerindeki baskýnýn ve istifa taleplerinin arka planýnda ise Günaltay'ýn varlýðýndan þüpheleniyor; çünkü Eurimages'ýn üyeleri arasýnda sýký baðlantýlarý bulunan Günaltay þimdiki temsilcileri baþarýsýzlýða mahkûm etme niyetinde: "Türkiye'de belli noktalarda sanki hep bir klanýn üyeleri olmalý düþüncesi yatýyor."
Son günlerde tartýþma konusu olan Ermeni soykýrýmý ile ilgili filmin destek almasýný ise talihsizlik olarak deðerlendiriyor Kabil. Ellerine geç ulaþan senaryonun icra toplantýsýnda kuruldan geçmemesi için bütün gayret göstermelerine raðmen sonuç alamamýþlar. Eurimages'ýn çalýþma sistemindeki deðiþiklik ile ön kurulun varlýðý da bunda etkili olmuþ. Ýlk olarak 7 ülke temsilcisinin bulunduðu ön kuruldan fire vermeden oy alan film, 32 ülke temsilcisinin oylamasýnda ise Makedonya'nýn çekimser ve Türkiye'nin reddinin dýþýnda eksiksiz kabul görmüþ. Her ne kadar oylamadan önce Türkiye temsilcileri filmin yanlýþ tutumuna dikkat çeken bir konuþma yapsa da netice deðiþmemiþ. Kabil, karþýlarýnda ciddi zihniyet kalýplarýnýn varlýðýna dikkat çekiyor. Eurimages baþkaný Jacques Toubon'un konuþmasýnda 'Ermeni soykýrýmý' ifadesini rahatça kullanmasýný ve senaryonun birçok hata içermesine raðmen ön kuruldan kolayca geçmesini buna baðlýyor. "Biz hangi Avrupa'nýn peþinden gidiyoruz? Bu tarafgirlik ve peþin hükümlülük hâkimken nasýl birlikte var olacaðýz? Kendi haslet, medeniyet dairemizin getirdiði olumlu, yüce, aþkýn deðerlerimizi bu insanlara anlatmanýn formüllerini bulmalýyýz." diyor Kabil.
Eurimages benzeri bir sistemin Ýslam Konferansý Teþkilatý tarafýndan da kurulabileceðine deðinerek, "57 ülkenin üye olduðu teþkilat her yýl fon ayýrarak filmlere destek saðlayabilir. Gerekirse koordinasyon kurulu fakir ülkelerin dýþýndan seçilir." görüþünde. Kabil, çözüm olarak gördüðü bu sistemi, detaylarýna kadar kurgulamýþ. Sinemasý güçlü olan Türkiye, Ýran, Mýsýr, Türk cumhuriyetleri, Endonezya, Malezya, Bosna ve Batý Afrika'nýn temel alýnacaðý yapýlanmanýn merkezi Ýstanbul'da olacak. "Yýlda elli deðil, on film de yapýlsa bu þekilde medeniyetimizi, kültürümüzü dünyaya sunabilir, deðerlerimizi paylaþabilir, tarihimizde yer almýþ önemli isimleri anlatabiliriz." diyor. Böylece Ýslam ülkeleri arasýnda film daðýtým aðýnýn da kurulabileceðini vurguluyor. Bu proje kapsamýnda ortak bir film festivali ve film marketin de düzenlenebileceðine deðinerek sonuçta kendi coðrafyamýzda, bütün dünyayý kuþatan açýlým ve estetik düzlemin, insani bezenmiþlik taþýyan filmlerin neþet edeceðine inanýyor.
Aslýnda Ýhsan Kabil'in projesinin önemini 'Tarla Kuþu Çiftliði' filminin neden olduðu pürüz bir kat daha belirgin kýlýyor. Deneyimlerden yola çýkarak, baþkalarýnýn kurallarýna göre hareket ettiðimiz sürece sorunlarýn farklý mecralarda da olsa tekrarlanacaðýný görmek mümkün. Bu sorunu aþmanýn yolu ise 'bize ait olan'ý üretebilmekten geçiyor.
YÖNETMENLERÝNE GÖRE EURIMAGES’TEN DESTEK ALAN FÝLMLER
Filmin adý Yönetmeni Yýlý
1- Robert's Movie Canan Gerede 1990
2- Çýplak Ali Özgentürk 1990
3- Ateþ Üstünde Yürümek Yavuz Özkan 1990
4- Mavi Sürgün Erden Kýral 1991
5- Cemile Zülfü Livaneli 1991
6- Seni Seviyorum Rosa Rosa Iþýl Özgentürk 1991
7- Þahmaran Zülfü Livaneli 1992
8- Fanatik Þerif Gören 1993
9- Aþk Ölümden Soðuktur (Bergen) Canan Gerede 1993
10-Istanbul Annendir Çocuðum (Mektup) Ali Özgentürk 1994
11-Sen de Gitme Triyandafilis Tunç Baþaran 1995
12- Kuþatma Altýnda Aþk Ersin Pertan 1995
13- Hamam Ferhan Özpetek 1995
14- Istanbul Kanatlarýmýn Altýnda Mustafa Altýoklar 1995
15- Aðýr Roman Mustafa Altýoklar 1996
16- Akrebin Yolculuðu Ömer Kavur 1996
17-Istanbul'u Ararken (Arýyorum) Atýf Yýlmaz 1996
18- Ishak'ýn Romaný Barýþ Pirhasan 1996
19- Eþkiya Yavuz Turgul 1996
20- Güneþe Yolculuk Yeþim Ustaoðlu 1997
21- Ayrýlma / Parçalanma Canan Gerede 1997
22- Hoþçakal Yarýn Reis Çelik 1997
23- Yara Yýlmaz Arslan 1997
24- Mum Irfan Tözüm 1997
25- Sevgilim Istanbul Seçkin Yaþar 1998
26- Kaçýklýk Diplomasý Tunç Baþaran 1998
27- Sis ve Gece Sinan Çetin 1998
28- Kayýkçý Biket Ilhan Belgin 1998
29- Harem Ferzan Özpetek 1998
30- Balalayka Ali Özgentürk 1999
31- Kardelen (Güle Güle) Zeki Ökten 1999
32- Kara Güneþ Ömer Kavur 1999
33- Cumhur Bey Handan Ýpekçi 2000
34- O da Beni Seviyor Barýþ Pirhasan 2001
35- Hiçbir Yerde T.Pirselimoðlu 2001
36- Sýr Çocuklarý A.Sayman Ü.Güven Atadeniz 2001
37- Yazý Tura Uður Yücel 2002
38- Çamur Derviþ Zaim 2002
39- Zamansýz Ölüm Ömer Kavur 2002
40- Gönderilmemiþ Mektuplar Yusuf Kurçenli 2002
41- Zaman Ali Özgentürk 2003
42- Ýnat Hikâyeleri Reis Çelik 2003
43- Bulutlarý Beklerken Yeþim Ustaoðlu 2003
44- Palto Kutluð Ataman 2004
45- Ýklimler Nuri Bilge Ceyhan 2004
40-Cenneti Beklerken Derviþ Zaim 2005
41-Kader Zeki Demirkubuz 2005
42-Takva Özer Kýzýltan 2005
43-Kim Ayþe'yi Sevmez? (Belgesel) Elfe Uluç 2005
EURIMAGES NEDÝR?
Avrupa Görsel-Ýþitsel Eserler Destek Fonu (Eurimages), Avrupa Konseyi'ne baðlý bir kurum. Baþkaný Jacques Toubon, Fransa'da yaþýyor. Strasbourg'daki merkezle beraber bir de Fransa'da daimi sekretaryasý var. 1988'de kurulmasýnýn nedeni, Amerikan film sektörü karþýsýnda yok olmaya yüz tutan Avrupa sinemasýnýn yaþatýlmasý. Kurum ortak yapýmlara, daðýtýma ve sinema salonlarýna destek saðlýyor. Litvanya'nýn da eklenmesiyle sayýlarý 33'e ulaþacak olan üyeler, bütçelerine göre her yýl Eurimages'a yardýmda bulunuyor. En çok destek veren ülkeler sýrasýyla þöyle: Fransa (4,5 milyon avro), Ýtalya (3,5 milyon avro), Almanya (2,5 milyon avro), Ýspanya (1,5 milyon avro), Türkiye (1 milyon avro) ve Hollanda (1 milyon avro).
Türkiye'nin Eurimages ile buluþmasý 1990 yýlýnda Faruk Günaltay'ýn giriþimi ile gerçekleþir. 15 yýlda 9,5 milyon avro aidat ödenip, karþýlýðýnda 53 Türk filmi için 14 milyon avro destek alýnýr. Daha çok ortak yapýmlara destek veren kurumun fon saðlamak için kriterleri projenin sanatsal yetisi, yönetmen ve ekibin tecrübesi, ticari potansiyeli vs. Destek verilecek filmlere yýlda beþ defa yapýlan icra yürütme toplantýlarýnda karar veriliyor. Senaryolar inceleniyor. Ýlk olarak 'önkurul' adý verilen etkisi ve desteði fazla ülkelerin bulunduðu 7 temsilcinin elemesinden geçen filmler, daha sonra 32 ülkenin oylamasýna sunuluyor. Yýlda toplam 20 milyon avro ile ortalama 50-55 yapýma destek veriliyor, film bütçelerinin beþte biri saðlanýyor. Oturumlarda yaklaþýk 40 baþvurudan elemeler sonucunda 10-15’ine film için destek saðlanýyor.
aksiyon.com.tr
|
CUMARTES�, HAZ�RAN 23, 2012
The Second "Kazakhstan Montage of Cinemas: Film & Cultural Festival" launches at the Directors Guild of America (DGA) in Los Angeles on Aug. 3 for a one-week celebration of Kazakh cinema and culture, including musicians.
The festival is a stellar opportunity for directors, producers, location scouts, and the general public to get an understanding and appreciation of this exotic locale without leaving home.
Sweeping from the Caspian Sea on its Russian border to the Altai Mountain range on the Chinese border, Kazakhstan has a rich nomadic history as well as a powerful current tapestry of cultures. Since gaining independence in 1991, the Central Asian Republic has embraced its remarkable filmmaking past that dates back to the 1930's, when Sergei Eisenstein made his classic “Ivan the Terrible” in this mystic land, and has even given rise to several "New Wave" movements.
Opening night on Aug. 3rd begins with a reception at 7 pm, and includes a program of live entertainment until 11 pm, at the DGA Theater.
Sponsored by Kazakh Geographic Society (KazGeo.kz ), helixfilmsinc.com , the Embassy of the Republic of Kazakhstan, and the Honorary Consulate of Kazakhstan in Los Angeles, the festival includes Advisory Board Members Steven-Charles Jaffe (GHOST, K19), David Marconi (Screenwriter, ENEMY OF THE STATE), and Ambassador Erlan Idrissov.
Tickets cost $10 (including free parking) can be purchased from the festival’s website. "Kazakhstan Montage of Cinemas: Film & Cultural Festival 2012" will be held Aug. 3 - 9 at the Directors Guild of America on 7920 Sunset Blvd in Los Angeles, California
For more information, please see www.kazakhfestival.com - KazakhFilmFestLA@gmail.com
Kaynak : HelixFilmsInc.com
|